Tắm cho trẻ sơ sinh là một trong những thử thách thú vị cho những người lần đầu làm bố, mẹ. Tuy nhiên, làm thế nào để tắm cho trẻ sơ sinh mà bé cảm thấy dễ chịu nhất? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm được cách tắm cho trẻ sơ sinh đúng và chuẩn nhất, mang đến những khoảng thời gian thư giãn vui vẻ cho cả mẹ và bé.
1. Chuẩn bị trước khi tắm
Trước khi tắm cho bé, bố mẹ cần chuẩn bị đầy đủ những vật dụng sau:
- Dụng cụ tắm cho bé: 2 thau tắm, sữa tắm gội sơ sinh, bông tắm, dưỡng da dành cho em bé.
- Quần áo của bé, tã, 2 khăn xô nhỏ, tất, bao tay, mũ.
- Bông gòn/tăm bông, gạc y tế và dung dịch nước muối sinh lý để vệ sinh vùng rốn và những vết thương (nếu có) cho bé.
- Thau tắm đã chứa nước ấm khoảng 36-37℃. Nếu có thể mẹ nên có một chiếc nhiệt kế để đo chính xác nhiệt độ nước tránh để nước quá nóng hay quá lạnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé; nếu không dùng khuỷu tay cảm nhận độ nóng vừa đủ để tránh làm bỏng da bé. (1)
- Phòng tắm sạch sẽ, kín gió, đủ ánh sáng và có nhiệt độ khoảng 29-30℃.
2. Hướng dẫn các bước tắm cho trẻ sơ sinh chi tiết
Sau khi đã chuẩn bị đủ các dụng cụ cần thiết, quá trình tắm chỉ nên kéo dài từ khoảng 5 phút, bố mẹ có thể tắm cho bé theo thứ tự các bước sau:
- Đối với hình thức tắm thả: Mẹ bắt đầu tắm cho trẻ theo thứ tự từ trên xuống, từ mặt, cổ, lòng bàn tay, ngực, bụng, lưng, hai bên đùi, mông và bàn chân, tránh bỏ sót phần hõm nách, các nếp lằn ở mông, đùi, cánh tay, cổ. Sau đó, mẹ vệ sinh bộ phận sinh dục và phần hậu môn cho bé. Cuối cùng mẹ tráng lại người cho bé bằng chậu nước sạch bên cạnh (đã chuẩn bị trước đó). Sau khi tắm xong, mẹ lau khô người cho bé, vệ sinh lại vùng rốn bằng nước muối sinh lí (nếu rốn bị ướt), cho bé mặc quần áo, quấn tã giữ ấm. Tiếp đến mẹ bắt đầu gội đầu và vệ sinh vùng tai cho bé;
- Đối với hình thức tắm từng phần: Mẹ nên tắm cho trẻ theo hình thức này nếu trẻ đang bị ốm hay thời tiết quá lạnh. Khi tắm, mẹ sẽ lau người bé theo thứ tự từ khóe mắt vòng ra vành tai, tiếp đến là cổ, hõm nách, lòng bàn tay, ngực, bụng, lưng, đùi, mông (chú ý vệ sinh sạch các nếp lằn ở mông, đùi) và bàn chân. Sau đó, mẹ dùng một bông gạc hay khăn mềm vệ sinh bộ phận sinh dụng và phần hậu môn cho bé. Trong suốt quá trình này, mẹ tránh làm ướt rốn của bé. Sau khi tắm xong, mẹ lau người và mặc quần áo, quấn tã cho bé. Sau cùng, mẹ gội đầu cho bé khi đã được ủ ấm.
- Gội đầu cho bé: Mẹ nên sử dụng dầu gội chuyên dụng cho trẻ trong từng giai đoạn cụ thể. Mẹ có thể xoa dầu gội vào tóc của bé hoặc trực tiếp lên da đầu của bé một cách nhẹ nhàng và sau đó, làm sạch bằng khăn ướt. Tiếp đến, mẹ ngã đầu bé ra sau một cách nhẹ nhàng, giữ một tay trên trán bé và rửa sạch dầu gội bằng cách cho nước ấm chảy nhẹ nhàng từ trán tràn qua hai bên đầu của bé.
3. Chăm sóc bé sau khi tắm
Sau khi tắm xong, mẹ lau lại vùng mắt cho bé theo hướng từ khóe mắt đến đuôi mắt bằng bông/gạc thấm nước đun sôi để nguội hoặc nước muối sinh lý. Lưu ý, mỗi bên mắt, mẹ nên sử dụng một miếng gạc riêng, không dùng chung gạc cho hai bên mắt. Sau đó, mẹ nên nhỏ 1 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mắt và mũi của bé. Quá trình này nên được thực hiện hàng ngày để tránh tình trạng nhiễm khuẩn mắt ở trẻ. Cần phải vệ sinh mắt cho trẻ đúng cách thì mới mang lại hiệu quả như mong muốn, nếu vệ sinh sai cách có thể vô tình gây ra nhiều phiền toái hơn cho mắt của trẻ.
Bên cạnh đó, mẹ nên dùng tăm bông lau khô vành tai bé (không lau phía bên trong tai) và vệ sinh vùng xung quanh cuống rốn bằng tăm bông đã thấm nước muối sinh lý để tránh tình trạng viêm nhiễm trùng cuống rốn.
Để giữ ấm cho bé, mẹ có thể xoa dầu tràm vào 2 bàn tay rồi chà nhẹ lên người bé, phần ngực, lưng, lòng bàn tay, bàn chân. Sau đó mẹ đeo bao tay, bao chân vào cho bé, ôm bé để ủ ấm cho bé.
Lưu ý, nếu rốn của trẻ có dấu hiệu sưng tấy, có mủ, mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ kiểm tra và điều trị sớm, tránh kéo dài dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, có thể gây tử vong cho bé.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sơ sinh không nên tắm ngay khi vừa mới được sinh ra, việc này nên được trì hoãn đến 24 giờ sau sinh hoặc tối thiểu 6 giờ sau sinh nếu trẻ sinh sớm do yêu cầu của mẹ.
Mẹ có thể tắm cho trẻ mỗi ngày một lần. Tuy nhiên việc tắm thường xuyên có thể khiến da bé bị khô, đặc biệt trong trường hợp mẹ không dùng đúng loại xà phòng tắm dành cho trẻ.
Do đó, mẹ chỉ nên tắm có bé khoảng 2 đến 3 lần/tuần, và chú ý giữ vệ sinh tốt các khu vực như mặt, cổ, miệng, tay, chân, bộ phận sinh dục và hậu môn của bé hằng ngày. Đối với trẻ sơ sinh, dưới 12 tháng tuổi, mẹ có thể tắm cho bé 3 lần/tuần
